Douwe Aylva van Loo

Achtergrond
De familie Van Loo is een oude adellijke familie, afkomstig uit Dordrecht. Zij bekleedden daar belangrijke functies zoals landsadvocaat van de Staten van Holland.
In 1515 was een Albrecht van Loo Raadsheer bij het Hof van Friesland en hij was de stamvader van de Friese tak.

Douwe Aylva van Loo werd in 1639 geboren als zoon van Gerrit Arents van Loo en His Douwesdr. van Aylva.
Omdat hij naar zijn grootvader (Douwe Ernstes van Aylva) van moederskant werd vernoemd, kreeg hij de dubbele achternaam Aylva van Loo.

Zijn ouders woonden vermoedelijk in 1639 al te Leeuwarden, waar Douwe dan ook waarschijnlijk zal zijn geboren.
Vader Gerrit van Loo was kapitein in het Friese Nassause Regiment en werd later zelfs nog luitenant-kolonel.
Behalve Douwe, werd in 1644 nog Arent van Loo geboren, die ook weer kapitein zou worden.

Douwe trouwde op 18 november 1660 te Beers met Helena van Botnia.
Zijn huwelijk was een enorm strategische, want via zijn vrouw kwam hij namelijk te wonen op Mammema State te Jelsum.
Haar ouders waren Dominicus Justus van Botnia (1617-1660) en Geertruida van Meckema (ong. 1615- >1660).
Dominicus was grietman van Baarderadeel van 1648 tot zijn overlijden in 1660 en met hem stierf het geslacht Botnia in mannelijke lijn uit.
Als enige dochter werd Helena geboren, die dus de laatste naamdrager van de Botnia’s was en erfgenaam van de Mammema State.

Het huwelijk tussen Douwe en Helena duurde slechts negen jaar en leverde geen nakomelingen op.
Zijn overlijdensplaats en begrafenisplaats zijn helaas niet bekend, maar vermoedelijk is Douwe begraven in de Jacobijnerkerk te Leeuwarden.
De Friese roots lagen immers in deze Friese hoofdplaats.

Mammema State
Douwe en Helena kwamen dus met hun trouwen in 1660 op Mammema State te Jellum te wonen.
Helena haar ouders Dominicus Justus van Botnia en Geertruida van Meckema zullen hier vanaf ongeveer 1645 hebben gewoond.
Deze state was daarvoor bewoond door Doecke van Botnia en zijn vrouw Ymck van Dekema.
Ymck haar vader was de bekende ‘jonker Sicke van Dekema (1548-1625), die uiterard ook bewoner was van Mammema State.
Na het overlijden van Douwe hertrouwde Helena in 1671 met luitenant-kolonel Watze van Burmania.
Op 16 maart 1708 overleed Helena van Botnia, waarna ze werd begraven in de kerk van Jellum, waar haar tweede man ook begraven werd.

Rouwbord
Sinds juni 2021 hangt het rouwbord van Douwe Aylva van Loo in de Jacobijnerkerk te Leeuwarden.
De onlangs overleden eigenaar, schonk het aan  deze kerk, die het een mooi plekje in de kerk heeft gegeven.
Of het oorspronkelijk ook in deze kerk heeft gehangen is volgens mij nog niet zeker.
Ook de kerk van Jellum zou hiervoor in aanmerking kunnen komen, omdat hij daar woonachtig was.

Op het rouwbord staan de familiewapens van zijn zestien (adellijke) voorouders.
In het midden staat zijn eigen familiewapen, met heel toepasselijk twee gekruiste zwaarden.
De tekst eronder is als volgt:

J. Douwe Aylua Van Loo
Grietman over Baerderadeel
ende mede Raad ter Admi-
ralityt int Noorderquartier
Obyt den 13 May Aetatis 30
Ao. 1669

De familiewapens zijn als volgt ingedeeld:
Linksboven: de betovergrootvaders van vaderskant
Linksonder: de betovergrootmoeders van vaderskant
Rechtsboven: de betovergrootvaders van moederskant
Rechtsonder: de betovergrootmoeders van moederskant

Beschrijving
Bladzijde 69 uit het wapen- en vlaggenboek Hesman.
Vaderlijke Quartieren van de welgebooren Heer Douwe Ailva van Loo, owerleeden den 13 maij 1669. legt inde Jakobijnner kerktot Lieuwaarden.
Moederlijke Quartieren van de selwen welgebooren Heer Douwe Ailva van Loo.

Rouwbord Damas van Loo

Opvallend is overigens de gelijkenis met het rouwbord van zijn oom Damas van Loo.
Dit bord werd in 2019 geveild en de huidige plek is momenteel helaas onbekend.

Militaire carrière
Aangezien de familie één van de bekendste officierenfamilies van Friesland zou worden, lag ook voor Gerrit deze carrière voor de hand.
Op 4 februari 1658 werd hij benoemd als kapitein, als opvolger van zijn oom Arent Arents van Loo, die toen kort tevoren was overleden.
Amper een half jaar later volgde Arnold van Vierssen hem alweer op als kapitein.

Douwe had namelijk  zijn zinnen gezet op een nieuwe carrière als ritmeester, dat was een kapitein bij de cavalerie, dus ‘te paard’.
Op 19 augustus 1658 werd hij benoemd als ritmeester, als opvolger van Johannes Nauta van Hesens, die overigens onder de mooiste ‘ritmeesterzerk’ in de kerk van Jorwerd ligt begraven.
Lang heeft zijn carriere als ritmeester echter niet geduurd, want op 20 juli 1661 volgde Douwe Sirtema van Grovestins hem weer op.

Bestuurlijke carrière
Door het overlijden van zijn schoonvader Dominicus Justus van Botnia op 13 april 1660, kwam namelijk de functie van grietmvan van Baarderadeel vacant.
Op 4 mei 1660 werd hij al benoemd in deze eervolle en belangrijke functie en even later dat jaar trouwde hij met Helena.
Naast zijn functie als grietman was Douwe dus, volgens het rouwbord, ook Raad ter Admiraliteit van het Noorderkwartier.

Omdat hij als grietman in de Friese Staten zat, kon hij dit ambt bij de Admiraliteit ook uitoefenen.
Deze admiraliteit zetelde om de drie maanden in Hoorn en Enkhuizen.
In 1664 was hij aanwezig bij de lijkstatie (begrafenisstoet) van de Friese stadhouder Willem Frederik.
In 1669 overleed Douwe echter al op 30-jarige leeftijd, waarna Ernst Mockema van Harinxma thoe Slooten hem opvolgde als grietman.

Lijkstatie Willem Frederik
In 1664 overleed de Friese stadhouder Willem Frederik van Nassau-Dietz, waarna hij op 15 december dat jaarr werd begraven in de Grote kerk te Leeuwarden.
Van de rouwstoet werd een prent van 25 pagina’s gemaakt, waarop o.a. ‘onze’ Douwe levensecht werd getekend.
Dat de afbeeldingen levensecht waren, weten we omdat het schetsboekje deels bewaard is gebleven, gemaakt door Frans Carree.
Gelukkig is hierin de schets van Douwe Aylva van Loo bewaard gebleven met de naam erbij vermeld.

Van weghen Wester-goo
Baerderadeel
Jr. Douwe Aylva van Loo, Grietman, mede Admiraliteyt tot Rotterdam
Dr. Gerhardus Adius

Familiewapen

Familieleden in het leger

• Zijn vader Gerrit Arents van Loo (ong. 1610-1645) was luitenant-kolonel
• Zijn oom Boudewijn van Loo (ong. 1600-1648) was kapitein
• Zijn oom Ernst van Aylva (ong. 1620-1665) was kolonel
• Zijn oom Damas van Loo (ong. 1605-1666) was luitenant-kolonel
• Zijn oom Arent Arents van Loo (ong. 1610->1656) was kapitein
• Zijn broer Arent Gerrits van Loo (1644-1667) was kapitein
• Bijna alle neven werden ook weer officier in het Friese Regiment.

Vaandel
onbekend

Compagnie nr. C26
* Douwe Aylva van Loo (1639-1669)
* Kapitein van 1658-1658

* Voorganger: zijn oom Arent Arents van Loo
* Opvolger: Arnold van Vierssen
Ritmeesters 3
* Ritmeester van 1658-1661
* Voorganger: Johannes Nauta van Hesens
* Opvolger: Douwe Sirtema van Grovestins
* Hoogste militaire functie: ritmeester
* Woonplaats: Jellum, Mammema State

Bronnen / meer informatie
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm|
http://www.stinseninfriesland.nl/MammemaState.htm
http://www.mpaginae.nl/GS/GSnaaml.htm
http://images.tresoar.nl/wumkes/periodieken/dvf/dvf-0382-1918-26.pdf
https://www.museum.frl/collectie/objecten/2645/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_grietmannen_van_Baarderadeel

Samen met Jeroen Punt (NMM) proberen we de lijsten van Friese compagnies zoveel mogelijk te reconstrueren.

Friese Nassause Regiment
Kapitein

1. Jacob van Roussel
2. Adriaen Slijp
3. Bonefacius van Scheltema
4. Ludolf Potter
5. Frans van Roussel
6. Abbe van Bootsma
7. Jan Sageman
8. Juw van Eysinga
9. Frans van Donia
10. Lolle van Ockinga
11. Taecke van Hettinga
12. Frans van Cammingha
13. Wigle van Hania
14. Arent van Arentsma
15. Wopcke van Herema
16. Willem van Inthiema
17. Ids van Eminga
18. Seerp van Dijxtra
19. Sybren van Walta
20. Tiete van Galama
21. Jacques van Oenema
22. Sybe van Aylva
23. Jan van Burmania
24. Juw van Harinxma
25. Jarich van Hottinga
26. Epe van Heemstra
27. Damas van Loo
28. Douwe van Andringa
29. Rienck van Dekema
30. Ruurd van Feytsma
31. Binnert van Heringa
32. Wybren van Roorda
33. Johan van Bonga
34. Idzart van Grovestins
35. Frans Aebinga van Humalda
36. Hans van Oostheim
37. Jan van Idsaerda
38. Gosewijn van Wiedenfelt
39. Tjalling van Sixma
40. Georg Frederick thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg
41. Doecke van Hemmema
42. Philip van Boshuizen
43. Harmen van Wonsdorp
44. Willem van Haren
45. Douwe van Glins
46. Hessel van Aysma
47. Quirijn de Blau
48. Jacob van Ruffelaer
49. Peter Sedlnitsky
50. Tjaard Wederspan
51. Jacques van Challansi
52. Doecke van Rinia
53. Doecke van Martena
54. Tjaard Tjebbes Hobbema
55. Jan Gerckes Hoptilla
56. Michiel Hagen
57. Simon Jongestall
58. Leendert Huijghis
59. Rencke van Lycklama
60. Tjerk van Solckema
61. Taecke Lieuwes
62. Douwe Aylva van Loo

Friese Nassause Regiment
Luitenant

1. Rienck van Sytzama
2. Hoyte van Goslinga

Groninger Nassause Regiment
Kapitein

1. Caspar van Ewsum
2. Boiocko van der Wenghe

Hoogduitse Nassause Regiment
Kapitein

1. Nicolaas van Boringer

---

OVERIGE GEGEVENS

Woonde te Jellum, Mammema State.

Op 4-2-1658 werd hij kapitein, als opvolger van wijlen A(rent Arents) van Loo (AAB: Oom van Douwe)
Op 19-8-1658 werd hij als kapitein opgevolgd door A(rnold) van Vierssen.
Op 19-8-1658 werd hij ritmeester als opvolger van J(ohannes) Nauta van Hesens.
Op 25-3-1659 werd Dominicus van Sixma luitenant in de compagnie van ritmeester Douwe van Loo, ipv Jr. I. Hay.
Op 11-8-1660 werd Feio van Heemstra luitenant in de compagnie van Z.D.A. (AAB: Douwe Aylva) van Loo, ipv D. Sixma.
Op 20-7-1661 werd hij als ritmeester opgevolgd door Jr. Douwe van Grovestins.

In 1660 werd hij grietman van Baarderadeel.

Zie leedbrief van George van Glins van aug. 1665.
Woonde toen te [Jellum].
vidit – De Heere Douwe Aylva van Loo met sijn huisvrou, tot Jellum
http://www.mpaginae.nl/Glins/rouw.htm