Rencke van Lycklama

Achtergrond
De familie Lycklama is een rijke familie uit de Stellingwerven.
Zo was stamvader Lijckle Ebles Saksisch grietman van Stellingwerf van 1510-1514 en woonde hij op de state Friesburg in Nijeholtpade.
De familie Lycklama behoort niet tot de oude Friese adel, maar tot de zogenaamde eigenerfde families.

De oudste generaties van deze familie zijn lange tijd nogal onduidelijk geweest, maar in 2017 verscheen eindelijk een goed overzicht in het tijdschrift de Nederlansche Leeuw.
Hierin kon ook bewezen worden dat de verschillende takken allemaal dezelfde stamvader hebben.
In 1817 werd een tak zelf in de adelstand verheven, die echter exact een eeuw later weer uitstierf.
Van de vijf bekende takken zijn er uit twee nakomelingen (tak D en E genoemd in het artikel).

Dan is er nog één tak over, die van Rinco van Lycklama.
Rencke werd omstreeks 1593 geboren als zoon van Cornelis Jelles en Anscke Renckesdr.
Zijn vader was een rijke vervener te Slijkenburg en was eveneens volmacht ten Landdage en (substituut) grietman van Weststellingwerf.

Omstreeks 1612 trouwde Rencke, ook wel op zijn latijns Rinco genoemd, met Doetke van Wyckel.
Zij was een dochter van Hans van Wyckel en Jeypcke Jacobsdr., die te Oudeschoot woonden.
Doetke werd omstreeks 1592 geboren en overleed op 5 november 1654.

Uit hun huwelijk kwamen vier kinderen voort: Ansck, Hans, Cornelis en Jeepke.
Alle vier werden keurig vernoemd naar de wederzijdse ouders.

Op 20 april 1639 overleed Rencke, waarna hij werd bijgezet in de kerk te Wolvega bij zijn vrouw.

Militaire carrière
Op 12-9-1622 was hij al kapitein, want toen kreeg Jacob van Ruffelaer de leiding over zijn compagnie als net benoemde kapitein.
Hiervoor zal Rencke dus al benoemd zijn tot een lagere officiersfunctie, waarschijnlijk als vaandrig en luitenant.

Vermoedelijk kreeg Rencke op bovengenoemde datum de leiding over een andere compagnie, want op 17-3-1626 werd hij daar opgevolgd door kapitein Poppe Bockes van Burmania.
Deze einddatum komt precies overeen met de benoeming als grietman.

Bestuurlijke carrière
Op 17 maart 1626 werd Rencke benoemd als grietman over Weststellingwerf, een functie die hij tot zijn overlijden bleef uitoefenen.
Hij volgde in 1626 Marcus Lycklama a Nijeholt op, een achterneef van Rencke.
Ook zijn vader Cornelis Jelles was eerder al grietman van Weststellingwerf van 1593-1600.
Van 1632-1637 was Rencke dankzij die functie volmacht ten Landdage.
Na het overlijden van Rencke werd Agge van Lycklama a Nijeholt de volgende grietman en ook deze Agge was een verre neef van Rencke.

Lycklama State
Rinco liet de Lycklama state te Wolvega bouwen, mogelijk omstreeks 1626 toen hij grietman van Weststellingwerf werd.
Het gebouw ziet er voor die periode nogal robuust uit, vandaar de naam ‘stins’.
Na hem bewoonde ook zijn opvolger als grietman, Agge Lycklama, de state.
Verder is er amper wat over deze state bekend.
In 1736, dus nauwelijks 100 jaar na de bouw, werd de state op afbraak verkocht.

Lyklama stins te Wolvega in Stellingwesteinde Tekening door J. Stellingwerf, 1723

Portretten
Er zijn portretten bekend van zowel Rinco als zijn vrouw Doetke van Wyckel.
Ze zijn geschilderd in 1635/1636 door een Mensma, mogelijk familie van Harmen Monsma.
Deze laatste was schilder te Leeuwarden omstreeks 1660.

portret van Rinco van Lycklama Geschilderd in 1636 door Mensma.


Portret van Doetke van Wyckel (ong. 1592-1654) Geschilderd in 1635 door Mensma.

Familiewapen
Het wapen van deze tak Lycklama is geheel anders dan het veel bekendere Lycklama a Nijeholt wapen
Dit komt doordat Rencke via zijn tante verwant aan de Lycklama’s was.

Beschrijving:
Gevierendeeld: I. in blauw een gouden klaverblad, II. in zilver drie gouden eikels met groene dop en steel aan een dwarsgeplaatst  groen takje, twee naar boven en een naar beneden. III. in zilver drie rode rozen; IV. in rood een gouden korenschoof. Dekkleden rood, binnenzijde zilver. Helmteken: een uitkomende zilveren zwanenkop en hals met rode snavel.

Wapen Rinco van Lycklama, detail van zijn portret uit 1636

Grafsteen
In de Hervormde kerk van Wolvega ligt, vermoedelijk nog onder de vloer, de zerk van Rencke van Lycklama en zijn vrouw Dorothea van Wyckel.

20 apr 1639 Rincko van Lycklama grietman van Weststellingwerd … der ver. Nederlanden
5 nov. 1654 zijn weduwe Dorothea van Wyckel

Klok
Op de klok van de kerk te Scherpenzeel staat zijn naam vermeld, omdat hij toen grietman van Weststellingwerf was.

Int jaer MDC XXXVIII heeft mij Jacob Noteman in Leeuwarden gegoten. Fusa Ao 1638 pastore Oberto F. Miederhuys in Scherpenzeel cum annexis
Jan Jansen, Sijbrand Cornelis, Bowe Symens, Hermen Tijmens, Rencke van Lycklama gryetman van Stellingwerf westende


Familieleden in het leger

  • zijn zoon Hans van Lycklama (1615-1659) was van 1629-1631 vaandrig onder kapitein Hotze van Aysma.
  • zijn kleinzoon Rintje van Lycklama  (ong. 1653-1691) was vaandrig, kapitein, majoor en luitenant-kolonel

Vaandel
niet bekend.

Compagnie nr. 58
* Rencke van Lycklama (geb. ong. 1593-
U1639)
* Kapitein van ?-1626

* Voorganger:  ?
* Opvolger: 1. Jacob van Ruffelaer 2. Poppe Bockes van Burmania

* Hoogste militaire functie: kapitein
* Woonplaats: Wolvega

Bronnen / meer informatie
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm|
http://www.stinseninfriesland.nl/LycklamastinsWolvega.htm
http://www.walmar.nl/inscripties.asp
https://www.slideshare.net/sneuperdokkum/lycklama-a-nijeholt-in-nederlandsche-leeuw-2017
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_grietmannen_van_Weststellingwerf

Noten
nvt

Kenmerken

NationaliteitFriesland
NaamRencke van Lycklama
WoonplaatsWolvega, Lycklama State
CompagnieC58
C82
RangFriese Nassause Regiment - kapiteins
Officier van:<1622 en 1622
Officier tot1622 en 1626
Vermeld bij:-
Gesneuveld-
(BK nr.)-
Blogja
Portret/State/Familiewapen
AfbeeldingenState
Familiewapen
Opvolger in C58Poppe Bockes van Burmania

Andere kapiteins

Admiraliteit van Friesland - Kapitein

Admiraliteit van Friesland - Luitenant-Admiraal

Friese Nassause Regiment - Cornet

Friese Nassause Regiment - kapiteins

Friese Nassause Regiment - Luitenants

Friese Nassause Regiment - Ritmeesters

Groninger Nassause Regiment - Kapiteins

Hoogduitse Nassause Regiment - Kapiteins