Jacob Melander van Holzappel

Achtergrond

Jacob werd in 1584 in Hadamar als zoon van Wilhelm Eppelman en Anna Seifenmacher geboren. Zijn ouders waren gewone burgers en ingezetenen van het graafschap Nassau-Hadamar.
Zijn vader was belastinginner maar oom Johan was in Den Haag als secretaris en raadgever werkzaam voor niemand minder dan prins Maurits.
Deze oom gebruikte de naam Melander of Milander, een Grieks vertaling van zijn achternaam.
In deze periode was het gangbaar, vooral onder geleerden, om hun naam in het Latijn of Grieks te schrijven.

Johan Melander kocht in 1598 de heerlijkheid Poederoijen en werd hiermee heer van deze heerlijkheid.
In 1622 overleed Johan Melander en de erfenis bleek reden tot een proces tussen dochter Emilia Philippina en neef Jacob in 1625 waarbij de laatstgenoemde wel aangeduid werd als heer van Poederoijen.

Jacob had drie broers: Adolf (1577-1602), Johann Georg (1579-?) en Peter (1589-1648). De oudste broer Adolf stierf op 25-jarige leeftijd als student in Herborn. Johann Georg, Jacob en Peter moeten een deel van hun opvoeding bij hun oom Johan in Nederland hebben genoten en droegen ook de naam Melander. Op 29 oktober 1608 werden de broers door de Duitse keizer in Praag onder de naam ‘Holtzapfel de Mélander’ in de adel verheven. De aanleiding voor deze bijzondere en eervolle verheffing is echter niet duidelijk, voor de broers vormde het in ieder geval een flinke stap op de maatschappelijke ladder. Jacob en Peter dienden beiden in het Staatse leger.

Militaire carrière
Jacob treffen we in 1621 als luitenant binnen het Friese regiment en wordt hem drie maanden verlof verleend om tijdelijk in Hamburgse dienst te treden.
Een jaar later wordt Albert Bonnema in zijn plaats benoemd tot luitenant.
Het lijkt aannemelijk dat Jacob promotie heeft gemaakt tot kapitein, maar het is ook mogelijk dat hij langer in Hamburgse dienst heeft gevochten en zijn luitenantsplaats werd vergeven.
In ieder geval zien we Jacob in 1624 als kapitein in Groningen terug. Hij heeft dan een conflict met de erfgenamen van de overleden kapitein Gerhard Sloot.
Jacob volgde Gerhard Sloot naar alle waarschijnlijkheid als kapitein op en nam in die hoedanigheid ook diens compagnie over.
Vaak mondde de financiële afwikkeling uit in een proces tussen de nieuwe kapitein en de erfgenamen van de oude kapitein.
In 1631 wordt Jacob als kapitein opgevolgd door Tiete van Galema. Dit kan erop duiden dat Jacob het Staatse leger heeft verlaten.
Wat Jacob na 1631 heeft gedaan is tot op heden niet duidelijk.
In 1629 huwde Jacob met Wigboldina van Ewsum, een nichtje van de kolonel van het Groninger regiment Caspar van Ewsum.
Zij kregen twee kinderen: Adolf en Wigbold Wilhelm.
Het echtpaar bewoonde de borg De Blauwborg in Obergum.

Obergum : tekening van Stellingwerf : Blauwborg te Ranum


Het terrein van de borg De Bake of Blauwborg?

Johan Georg Holtzappel
Van broer Johan Georg is weinig bekend. Wel komen we een J. Melander als student in Franeker tegen en promoveert iemand met dezelfde naam in 1623 aan deze universiteit. Zeer waarschijnlijk gaat het hier om Johan Georg want oom en naamgenoot Johan was al in 1622 overleden.

Peter Holtzappel
Broer Peter maakte gedurende zijn leven een bliksemcarrière en stierf in 1647 als Rijksgraaf en opperbevelhebber van het keizerlijke leger. Peter studeerde aan de Universiteit van Leiden, maar koos vanaf 1614 voor een militaire carrière in het Staatse leger. In 1616 ging hij mee met een Nederlands expeditieleger naar Venetië en in 1621 werd hij benoemd tot stadscommandant van Basel. In 1633 werd hij aangesteld tot luitenant-generaal van het Hessische leger dat tijdens de Dertigjarige Oorlog binnen de protestantse Unie in Duitsland vocht. In 1638 huwde hij met Agnes von Efferen, genaamd Hall. Opvallend detail: het huwelijk vond plaats in Groningen, de woonplaats van broer Jacob. In 1641 maakte Peter een opvallende keuze: hij wisselde van partij en trad in dienst van het keizerlijke leger. In diezelfde periode werd Johan Lodewijk van Nassau-Hadamar als gezant naar keizer Ferdinand II in Wenen gestuurd om voor de familie Van Nassau aan het keizerlijke hof de Nassause belangen te behartigen. Tijdens zijn verblijf in Wenen nam Johan Lodewijk het katholieke geloof aan en vervulde als bemiddelaar een belangrijke rol tijdens de onderhandelingen voor de Vrede van Munster. Gezien de nauwe banden met Hadamar is het niet ondenkbaar dat de overstap van Johan Lodewijk ook Peter heeft doen besluiten om over te gaan naar het keizerlijke kamp. Het legde hem in ieder geval geen windeieren. Hij mocht zich voortaan veldmaarschalk noemen en werd na het overlijden van Matthias Gallas zelfs opperbevelhebber over het gehele keizerlijke leger. Ook leverde het hem en zijn broer Jacob de titel van Rijksgraaf op. Peter stierf in één van de laatste gevechten van de Dertigjarige Oorlog in 1647 en werd begraven in de Johanneskerk in Esten. Peter had een fortuin verworven met zijn functie als bevelhebber en dat stelde zijn weduwe in staat om de naburige heerlijkheid Schaumburg te kopen. Inmiddels had de familie veel geld geleend aan de door de oorlog verarmde adellijke families, zoals de Van Nassau. Deze familie probeerde door middel van huwelijkspolitiek hun schuld kwijt gescholden te krijgen en de verkochte landgoederen weer in de familie te krijgen. In 1653 huwde dochter Elisabeth Charlotte van Holzappel-Schaumburg met prins Adolf van Nassau-Dillenburg.

Peter Melander von Holzappel


Portret van Peter Melander von Holzappel. Nationalmuseum

Familiewapen

familiewapen Melander van Holzappel


Familieleden in het leger

  • Zijn zoon Willem Hendrick van Wartensleben werd kapitein.
  • Peter van Holzappel (1589-1648), was luitenant-generaal is Hessische dienst. Hij was een broer van Jacob.
  • Johan Wilhelm van van Holzappel was majoor in Staatse dienst en sneuveld aan de Boyne in 1688 in Ierland.
    Hij was een buitenechtelijke zoon van Peter van Holzappel.

Vaandel
onbekend

Compagnie nr. C75
* Jacob Melander van Holzappel (1589-?)
* Kapitein van 1622 – 1631

* Voorganger: Gerhard Sloot?
* Opvolger: Tiete van Galama


Bronnen / meer informatie
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm|

Hessische biografie: https://www.lagis-hessen.de/pnd/118774816
Groninger Archieven, resoluties
Gelders Archief, 0124 Hof van Gelre en Zutphen, 5104
HHStA Wiesbaden Abt. 171 Nr. 731, Bll. 37ff. [Untersuchungen des Dr. Wolfgang Ficinus von Hadamar im Auftrag des Fürsten Johann Ludwig von Nassau zur Herkunft Melanders, 1641/1642]
ADB, Bd. 13, 1881, S. 21-25 (Leopold von Eltester)
NDB 9, 1972, Bd. 9, 1972, S. 571
Wurzbach, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, 9. Theil, Wien 1863, S. 245
Nassauische Lebensbilder Bd. 4, 1950, S. 36-53 (Fritz Geisthardt)
Karl Friedrich von Frank, Standeserhebungen und Gnadenakte für das Deutsche Reich und die Österreichischen Erblande bis 1806 sowie kaiserlich österreichische bis 1823, Bd. 2, S. 226 und 227
Martin Brück: Politik im Duodezformat. Die Herrschaft Holzappel-Schaumburg in der zweiten Hälfte des 17. Jahrhunderts, in: Nassauische Annalen Bd. 121, 2010, S. 29-72
Steffen Leins, Reichsgraf Peter Melander von Holzappel (1589–1648). Aufstieg eines Bauernsohns als Kriegsunternehmer, Diplomat und Herrschaftsorganisator. In: Militär und Gesellschaft in der frühen Neuzeit. 14, 2010, 2, S. 348–357
Simon Schmitz, Die Erbstrategie Peter Melanders von Holzappel und ihr erfolgreiches Scheitern. In: Jahrbuch für westdeutsche Landesgeschichte. 41, 2015, S. 99–144
Erich Bartholomäus, Die Mutter Peter Melanders, Reichsgrafen von Holzappel, in: Hessische Familienkunde Bd. VI, 1962, Sp. 179-182
Erich Bartholomäus, Die Eppelmann, Holzappel und Melander in Hadamar, in: Hessische Familienkunde Bd. VII, 1963, Sp. 65-72.

-kapitein
-werd ook Jacob Melander genoemd.

Kapitein van 1622-1631 (of: 1636 JP?)

Op 9-2-1630 werd Jan van Rijswijck vaandrig in de compagnie van Melander (geen opvolging genoemd).
Hij werd op 14-1-1631 als kapitein opgevolgd door Tiete van Galama.
Hij koopt in 1655 ‘Den Blauwborg’ onder Obergum voor 20.100 gulden van Onradus Meyer.

Familie?
http://ruhrorter-chronik.de/ereignis_detail.php?wannWas_auswahl=102
1633
Ereignis Hessische Truppen unter Peter Melander Holtappel nehmen Ruhrort ein und bedrängen es schwer.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Peter_Melander:
Peter Melander, Graaf van Holzappel (Niederhadamar, 8 februari 1589 – Augsburg, 17 mei 1648) was een vooraanstaande veldheer in de Dertigjarige Oorlog. Hij was de opperbevelhebber van de keizerlijke troepen van 1647 tot zijn dood.

https://ontdekjouwverhaal.nl/wp-content/uploads/securepdfs/2018/02/GronM9-Huwelijksinschrijvingen-militairen-1623-1636.pdf:
14-03-1629. De zeer achtbare en dappere Jakop Holtsappel, genaamd Mijlander, kapitein en
de edele veel eerrijke joffer Wigboldina van Eewsum. Wordt de proclamatie
geconsenteerd.
Gecopuleerd 12-04-1629 van hetzelfde jaar door de e. pastor Hillenius, AK.

zie ook:
https://web.archive.org/web/20120215181504/http://www.holzappel-herthasee.de/seiten/geschichte/seiten/geschich.htm

Kenmerken

NationaliteitONBEKEND
NaamJacob Melander van Holzappel
Woonplaats-
CompagnieC75
RangHoogduitse Nassause Regiment - Kapiteins
Officier van:1622
Officier tot1631 of 1636
Vermeld bij:
Gesneuveld-
(BK nr.)35051
Blogja
Portret/State/Familiewapenja
AfbeeldingenState
Familiewapen
Opvolger in C75Tiete van Galama

Andere kapiteins

Admiraliteit van Friesland - Kapitein

Admiraliteit van Friesland - Luitenant-Admiraal

Friese Nassause Regiment - Cornet

Friese Nassause Regiment - kapiteins

Friese Nassause Regiment - Luitenants

Friese Nassause Regiment - Ritmeesters

Groninger Nassause Regiment - Kapiteins

Hoogduitse Nassause Regiment - Kapiteins