Quirijn de Blau
Achtergrond
De familie De Blau is afkomstig uit Kampen en bestond toen voornamelijk uit (groot)schippers.
Quirijn de Blau werd in 1555 geboren in Kampen, als zoon van Jan Alberts de Blau en een onbekende vrouw.
Deze Jan komen we tussen 1568 en 1577 tegen als hij door de Sont vaart en daar tot aan de Deense koning moet betalen.
Alle drie zonen uit het huwelijk van Jan worden weer schipper.
In 1577 en 1578 komen we Quirijn nog tegen als schipper als hij door de Sont vaart.
Ergens hierna maakt hij een ‘carrièreswitch‘ en gaat voor een officiersfunctie in het Staatse leger, zie verderop.
In 1583 trouwt hij (1) Johanna Geerts, dochter van Geert Reijnen en Alydt N.N.
Later trouwt hij (2) met Margaretha ter Berchorst, dochter van Herman ter Berchorst en Dorothea Henzen.
Omstreeks 1598 trouwt Quirijn (3) met Anna van Hardenberg, dochter van Evert van Hardenberg en Swaantje Lubbers.
Deze Anna was in 1564 geboren en overleed op 13 april 1631 te Coevorden en werd aldaar in de kerk begraven.
Op 4 april 1633 komt er in Coevorden een einde aan Quirijn zijn leven, waarna hij ook in de kerk van Coevorden wordt begraven.
Uit zijn drie huwelijken zijn vier kinderen bekend.
Hiervan is vermeldenswaard dat dochter Janneke de Blau op 17 juli 1614 in Coevorden trouwde met Regnerus Bogerman.
Deze was een jongere broer van de bekende predikant Johannes Bogerman, de voorzitter van de Synode van Dordrecht.
Uit Quirijn zijn huwelijk met Anna werd omstreeks 1600 een Willem de Blau geboren, die wachtmeester was. Hij hield in 1623 te Rolde predikant Henricus Slatius aan, welke een samenzweerder was tegen het leven van prins Maurits. Waarschijnlijk als dank daarvoor werd hij hetzelfde jaar nog benoemd tot majoor in Coevorden.
De familie De Blau is nog lang verbonden geweest aan Leeuwarden en leden ervan bekleedden belangrijke functies zoals advocaat en burgemeester.
Achterkleinzoon Laurentius de Blau (1649-1674) trad in de voetsporen van zijn voorvader en was in 1674 luitenant in het Staatse leger.
Om de stad Grave, die in het rampjaar 1672 door het Franse leger werd veroverd, terug te krijgen werd de stad belegerd door Carl van Rabenhaupt.
Tijdens dit beleg sneuvelde deze Laurentius en van zijn jonge vrouw werd gezegd dat zij eigenhandig het lijk van haar man uit de loopgraven haalde.
Hierna werd ook hij begraven in de familiegrafkelder in de Galileerkerk te Leeuwarden.
Daar werd volgens de militaire traditie zijn helm en degen op een rouwbord bevestigd.
Militaire carrière
Het nog relatief jonge Staatse leger kon wel goede officieren gebruiken en op 21 september 1591 wordt Quirijn, of Krijn, benoemd als kapitein in het Friese Nassause Regiment.
Op 13 juni 1592 begon het beleg van Steenwijk, wat vooral voor Friesland strategisch zeer belangrijk was om te veroveren.
Quirijn was hierbij als kapitein aanwezig en raakte zelfs door een ‘steenworp‘ gewond.
Op 26 maart 1600 belegerde prins Maurits het Fort St. Andries bij Heerewaarden, waarbij de luitenant van Krijn de Blau gewond raakt.
In 1600 is hij ook aanwezig bij de bekende Slag bij Nieuwpoort.
In 1601 deed hij mee aan de veldtocht naar Brabant, waarbij hij een tweede groep van zes vaandels leidde.
Op een lijst van het veldleger uit 1601 bestaat zijn compagnie uit 168 manschappen.
Later dat jaar is hij aanwezig bij het beruchte Beleg van Oostende.
In 1602 wordt hij benoemd tot Gouverneur van de vestingstad Coevorden, wat hij tot zijn overlijden in 1633 zal blijven uitoefenen.
In het Koninklijk Archief zijn brieven van hem bewaard gebleven uit de periode 1626-1632, welke hij schreef aan de Friese stadhouder Ernst Casimir.
Ondernemer
Het lijkt erop dat Krijn, naast zijn functie als commandeur, ook ondernemer was in Coevorden.
In het Stadhouderlijk Archief, betreffende Drenthe, zijn stukken waaruit blijkt dat Krijn de Blau een steenbakkerij, of tichelwerk, liet inrichten bij de Koepoort te Coevorden.
Ruzie
In 1616 was er in de vestingstad Coevorden een heftige ruzie tussen Quirijn en de ‘commies’ (of: ammunitiemeester) Petrus Bolardus.
Quirijn was Gouverneur of Commandeur over de stad en had dus nogal wat macht.
Nadat Petrus Blau begin mei in een kwaad daglicht had gesteld, laat de Commandeur hem oppakken.
Bolardus schrijft brieven aan de Raad van State en Gedeputeerde Staten van Friesland om de zaak te beslechten, maar Blau wenst dat dit door vijf rechtsgeleerden en vijf hopmannen (waaronder overste Juw van Eysinga) wordt gedaan. Quirijn wint de zaak en Bolardus wordt veroordeeld.
Op 4 juli 1617 vraagt Groningen of Jacobus Adriani de nieuwe commis/ammunitiemeester mag worden, waardoor we weten dat hij dan inmiddels uit de functie is gezet.
Familiewapen
Wapen: in blauw een ossenkop, vergezeld rechtsonder van een schuine en linksonder van een schuinlinkse eikel met de steel omlaag, alles goud.
Helm: halfaanziend met helmkroon.
Helmteken: een zilver geharnaste arm, houdend in de hand een zilveren kromzwaard met gouden gevest.
Dekkleden: goud, gevierd van blauw.
Grafzerk
In de kerk te Coevorden ligt (of lag) de grafzerk van Quirijn de Blau.
Of deze echter nog te aanwezig is, is mij nog niet bekend.
De tekst erop is als volgt nog te lezen:
19……………….is in de /…………e. man /[Quirijn] DeBlaauw 26 / …. [c] omman / [deur van] Coverde /…………is in de Heern/ ……….der Goentrick /…………Huijsvrouwe /…………Blaevw Hopman /……….Coevorden
Familieleden in het leger
- zijn zoon Willem de Blau (ong. 1600-1630?) was majoor te Coevorden
Vaandel
Overige
Compagnie nr. 9
* Quirijn de Blau (geb. 1555 –U1633)
* Kapitein van 1591-1631
* Voorganger: n.v.t.
* Opvolger: Georg Frederick thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg
* Hoogste militaire functie: kapitein
* Woonplaats: Coevorden
Bronnen / meer informatie
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sont
https://cbgfamiliewapens.nl/
https://geschiedeniscoevorden.nl/
https://www.grofkeramiek.nl/grofkeramiek/show/dre-030
https://nl.wikipedia.org/wiki/Fort_Sint-Andries_(Heerewaarden)
In 1577 en 1578 was hij nog schipper in Kampen en voer toen door de Sont (Sontregisters).
In 1586 vermeld in dagboeken WL, toen hij als luitenant gevangen is genomen, samen met Wytze van Beyma, door de Spaanse kapitein La Colle.
Hj was kapitein van 1591-1631.
Op 21-9-1591 benoemd tot Fries kapitein.
In 1592 was hij aanwezig bij het beleg van Steenwijk en werd daar door een steenworp gewond.
—-
..vijf Vriesche Capiteyns, Peter van Leorden, Juwe van Esinga, Michel Hage, Johan Sageman, Crijn de Blauw,
die drie eersten werden swaerlijck geschoten, d’ander twee met stenen gheworpen…
uit: Everhard van Reyd, ‘Voornaemste gheschiedenissen…’
In 1593 kapitein. (Geschiedenissen, Vervou)
Aanwezig bij de Slag bij Nieuwpoort in 1600.
Zie ook zijn compagnie vaandelschets ca. 1601.
In 1601 aanwezig bij de veldtocht naar Brabant/Oostende.
Hij werd ‘wegens zijne vrome en loflicke feiten’ in 1602 aangesteld tot Gouverneur over de militie van Koevorden.
Commandeur van Coevorden 1602-1633
In 1628 stond zijn compagnie op repartitie van Friesland
http://www.mpaginae.nl/At/compagnieschrijvers.htm
Lijst met schrijvers van alle compagnieën op repartitie van Friesland, 1628
Hij werd op 24-2-1631 opgevolgd als kapitein door Georg Frederik thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg.
QUIRIJN de BLAU geb.(Kampen) ca.1555 kapitein Friesch regiment te voet , 1588 hopman id.1591, commandeur van Coevorden 1607-1633 overl.4-4-1633 , begr.Coevorden tr.2e Margaretha ter Barchorst overl.20-10-1597 , begr.Steenwijk tr.3e ca.1598 Anna Evertsdr.van Tardenbergh , overl.13-4-1631 begr.Coevorden.
Hij was commandeur van Coevorden van 1599-1633. Hij schreef van 1626-1632 brievan aan Ernst Casimir.
In 1601 deed hij mee aan de veldtocht naar Brabant (bron: Pierius Winsemius, boek 20, blz. 14), waarij hij de 2e groep leidde van 6 vaandels.
(dit waren: Quirijn De Blau, Edzart Grovestins, Wopcke Herema, Jan Sageman, Arent Arentsma, Cornelis Dubois)
In 1623 kapitein (http://www.mpaginae.nl/At/Taux1623en1639.htm).
Op 27-9-1625 werd Claes van Hettinga vaandrig in de compagnie (Quirijn de) Blau, geen voorganger genoemd.
Op 7-10-1626 werd Claes (Nicolaas) van Hettinga luitenant in de compagnie van kapitein (Krijn de) Blau.
zie zijn genealogie: https://gw.geneanet.org/cofranssen?lang=en&iz=4075&p=quirijn+jans&n=de+blau
Grafsteen in de kerk van Coevorden:
19……………….is in de /…………e. man /[Quirijn] DeBlaauw 26 / …. [c] omman / [deur van] Coverde /…………is in de Heern/ ……….der Goentrick /…………Huijsvrouwe /…………Blaevw Hopman /……….Coevorden
Historie of verhael van saken van staet en oorlogh, in ende …, Volume 9
Door Lieuwe van Aitzema
Toen in 1620 Willem Lodewijk overleed, werd Maurits eerst als stadhouder aangesteld over Drenthe.
Deze ‘continueerde’ het Commandeurschap van Quirijn de Blau over Coevorden en hij kreeg daarvan een nieuwe commissie.
Toen Prins Maurits in 1625 overleed en Ernst Casimir de nieuwe stadhouder van Drenthe werd, continueerde ook deze het Commandeurschap van De Blau.
Echter omdat De Blau nogal op hoge leeftijd was gekomen en daardoor de functie wel eens op korte termijn vrij zou komen (door sterven, resignatie, of onbekwaamheid), werd kapitein Anth. Polman ‘in eventium’ gesurrogeert.
Kenmerken
Nationaliteit | Friesland |
Naam | Quirijn de Blau |
Woonplaats | o.a. Coevorden |
Compagnie | C09 |
Rang | Commandeur Friese Nassause Regiment - kapiteins |
Officier van: | 1591 |
Officier tot | 1631 |
Vermeld bij: |
|
Gesneuveld | - |
(BK nr.) | 34197 |
Blog | ja |
Portret/State/Familiewapen | ja |
Afbeeldingen | State Vaandel Familiewapen |
Opvolger in C09 | Georg Frederik thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg |
Andere kapiteins
Admiraliteit van Friesland - Kapitein
Admiraliteit van Friesland - Luitenant-Admiraal
Friese Nassause Regiment - Cornet
Friese Nassause Regiment - kapiteins
- Adriaen Slijp
- Arent van Arentsma
- Binnert van Heringa
- Bonefacius van Scheltema
- Damas van Loo
- Doecke van Hemmema
- Doecke van Rinia
- Douwe Aylva van Loo
- Douwe van Andringa
- Douwe van Glins
- Epe van Heemstra
- Frans Aebinga van Humalda
- Frans van Cammingha
- Frans van Donia
- Frans van Roussel
- Georg Frederik thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg
- Gosewijn van Wiedenfelt
- Hans van Oostheim
- Harmen van Wonsdorp
- Hessel Hotzes van Aysma
- Ids van Eminga
- Idzart van Grovestins
- Jacob van Roussel
- Jacob van Ruffelaer
- Jacques van Challansi
- Jacques van Oenema
- Jan Gerckes Hoptilla
- Jan Sageman
- Jan van Burmania
- Jan van Idsaerda
- Jarich van Hottinga
- Johan van Bonga
- Juw van Eysinga
- Juw van Harinxma
- Leendert Huijghis
- Lolle Jarichs van Ockinga
- Ludolf Potter
- Michiel Hagen
- Peter van Sedlnitsky
- Philip van Boshuizen
- Rencke van Lycklama
- Rienck van Dekema
- Rogier Adriaansz. Slijp
- Ruurd van Feytsma
- Seerp van Dijxtra
- Simon Jongestall
- Sybe van Aylva
- Sybren van Walta
- Taecke Hommes van Hettinga
- Taecke Lieuwes
- Tiete van Galama
- Tjaard Jansen Wederspan
- Tjalling van Sixma
- Tjerck van Solckema
- Wigle Dyes van Hania
- Willem van Inthiema
- Wopcke van Herema
- Wybren Sydsz. van Roorda