Sjaerdema State (Sternse Slot)

Uit: ‘Aanbreng van de zwanejachten in 1529’, It boek fan de Swan.

Ende eerst uyt Francker ende Frankerdeel.
(1) Gherolt Herama, Raadt der K.M. voer hem ende den geslachte
van Sierdema, segt dat de jacht van Francker binnen dyex die van
Siardema toebehort ende naerdat sy in Siardema goet gheerfft sín,
deylen zy die swanen uytgenomen de jachte van Tsum, die hie segt
den geslachte van Harama alleen toe behoeren; te verstaene van
die staten (1 verso) hebben binnen Tsum.
Aengaende het teycken van Siardema seggen dat zy gheen en hebben
maer wat hen hout binnen de limiten voersz., jagen ende deylen zy
pro rata soeverre deselve niet geteyckent en sin met bekende teycke-
nen van andere luyden, daertoe gerechticht zynde, maer die van
Herama hebben een teycken te weten: Aen den rechtervoet de
middelste clauw aff ende den lufteren voet binnen gespleten ende
dat op aventuren oft enige van huere zwanen buyten vlogen, dat
sy die mogen weten weder te crigen. Jaghen hen nochtans indislicke
geteyckent offt ongeteyckent wat binnen Tsum voersz bevonden
wort soeverre die gheen ander luyden bekende teykenen en hebben.
Ende seggen geen brieven te hebben, maer possessie van soelange
tyt, dat geen memorie ter contrarie en is. Protesterende van wegen
als boven dat alsulcke aenbrengh als by anderen ter contrarie gedaen
mochte wordden hem niet scadelick wezen; en sal soe hy hem daer
tegen opposeerde ende presenteerde rechts te pleegen.


Register van het Archief van Franeker, In Chronologische Orde, opgemaakt door A. Telting
1867. (Google Books)


Uit: https://archive.org/stream/devrijefries00akadgoog/devrijefries00akadgoog_djvu.txt

Wg  vinden  hiervan  het  eerste  spoor  in  een  stuk  yan  26

September  1740  1),  waarm  wel  niet  bepaaldelijk  over  de

collatie  yan  het  Sjaardemaleen  gesproken  wordt,  maar  dat

hiermede  toch  in  verband  schijnt  te  staan.  Het  is  eene

attestatie  van  twee  oude  burgers  van  Franeker  omtrent  de

oude  costumen  van  de  uitoefening  der  zwanenjacht  rondom

Franeker  en  in  Franekeradeel ,  waartoe  gerechtigd  waren

het  Stemseslot  2)  voor  Vio  i  Martenahuis  voor  Vio  ?  Klein

Botniahuis  aan  de  Breede  plaats,  thans  het  Diakonie-wees-

huis  3),  voor  Vio?  Botniahuis  over  ^tStadhuis,  tegenwoor-

dig  de  Korenbeurs  4),  voor  Vio)  Starringahuis ,  in  een

later  stuk  ook  Dekamahuis  genoemd,  toebehoorende  aan  de

weduwe  van  Prof.  ü.  Huber  5),  voor  Vio  enRoordaburg

buiten  ’toost,  dat  nu  niet  meer  bestaat,  voor  Vio*

Het  verdient  allezins  opmerking,  dat  men  hier  dezelfde

verdeeling  van  gerechtigheid  aantreft,  nl.  Vio  ^f  ^®  helft

en  5  a£zonderIijke  Vio  gedeelten,  als  ten  aanzien  van  het

stemrecht  steeds  was  beweerd  door  Aesgho  van  Hoxwier  en


Roordaburg  werd  dus  toen  eigendom  van  Jokannes  Lambartus

Huber  en  Jokannes  Maebius,  Het  huis  schijnt  destijds  reeds  niet

meer  te  hebben  bestaan ,  daar  het  »hornleger”  werd  verkocht.

Niettegenstaande  dezen  verkoop  van  Roordaburg  met  het  recht

van  zwanenjacht  en  aandeel  aan  het  leen ,  heefl  later  toch  de  familie

Hamerster  stemrecht  uitgeoefend  ,  maar  dit  is  daaruit  te  verklaren ,

dat  Georgius  Huber,  die  als  eigenaar  van  Dekama- of  Starringahuis


Blijkens  het  Proclamatieboek  verkocht  Dr.  Johannes  Maehhts  in  Dec.

1767  Roordaburg  weêr  aan  Claas  Annis  te  Cubaard  en  JanJan-

sen  onder  de  jurisdictie  van  Franeker.  Bij  die  gelegenheid  wordt

wei  melding  gemaakt  van  de  zwanenjacht ,  maar  niet  van  *t  leen.

Hoe  H  te  verklaren  is ,  dat  Johannes  Maebius  alleen ,  en  niet

Huber  hier  als  verkooper  voorkomt,  weet  ik  niet.


Bij  gelegenheid  van  den  verkoop  in  Febr.  1784  vind  ik  geen

melding  gemaakt  van  de  zwanenjacht  en  de  gerechtigheid  tot  het

leen;  maar  beide  rechten  zullen  zonder  twijfel  mede  zijn  overgedra-

gen.  Dit  is  de  laatste  eigendomsovergang ,  die  in  de  Proclamatie-

boeken  voorkomt.  Sipke  Adama  en  Ckristina  Osten  zullen  de

ouders  geweesi  zijn  van  de  beide  ongehuwd^  dames  Adama^  na

wier  dood  het  huis  is  bestemd  geworden  tot  Diakonie-weeshuis.

Kenmerken

OmschrijvingSjaerdema State (Sternse Slot)
Plaatsnaam / dorpFraneker
Nummer228
LandNederland
ProvincieFriesland
GebiedWestergo
GrietenijFraneker
TypeZwanendrift
Zwanenhalsband-
Datering1529, 1867
Afbeeldingen-