Hans van Oostheim

Achtergrond
De familie Von Ostheim (in Duitsland: Maarschalk von Ostheim) is van oorsprong een Duitse adellijke familie uit Saksen, die ten tijde van de Saksische periode in Friesland terecht is gekomen.
Ze hadden verschillende kastelen in hun bezit en bijvoorbeeld de kerk van Waltershausen is een waar familiemausoleum geworden waarin nog veel herinneringen van deze familie aanwezig zijn.
In 1903 stierf de laatste naamdrager daar in mannelijke lijn uit.

Aangezien het een Duitse familienaam betreft, werd deze hier ‘vernederlandst’ naar Van Oostheim of Van Oosthem.
Hans zijn grootvader, ook een Hans van Oostheim, trouwde met een dochter van de zeer invloedrijke schieringer uit Franeker, Hessel van Martena. Hierdoor werden zij eigenlijk opgenomen in de Friese adel.

Hans zal omstreeks 1550 zijn geboren als zoon Hessel van Oostheim (ong. 1525-1568) en Teth van Burmania (ong. 1525-?)
Deze Hessel werd in 1565 grietman van Idaarderadeel en tekende in 1566 het zogenaamde ‘verbond der edelen’.
Hierdoor werd de familie verbannen door de Hertog van Alva en zij vluchtten naar Oostfriesland.
Hessel overleed op 21 juli 1568 tijdens de Slag bij Jemgum (ook: Jemmingen).
Hierdoor weten we dat hij kapitein zal zijn geworden nadat hij uit zijn grietmansambt was ontslagen.
Een betrouwbare Duitse bron noemt hem zelfs generaal-majoor.

Hij huwde omstreeks 1580 met Tryn van Galama, die weduwe was van Johan (of: Jan) van Aylva uit Tzum.
Zij was een dochter van Tonis van Galama en Cnier van Juwsma, die te IJlst woonden, vermoedelijk op de Harinxma stins (of: Galamastins).
Omdat ook Hans en Tryn in IJlst woonden, heeft zij vermoedelijk deze stins geërfd van haar ouders.
Ook hun enige dochter Cnier van Oostheim en haar man Homme van Hettinga woonden later in IJlst, vermoedelijk weer op bovengenoemde stins.

Harinxmastins of Harinxma Stins (of: Galama of Harsma) te IJlst.
Fragment van de plattegrond van Nicolaas van Geelkercken uit 1616
(bron: geheugenvannederland.nl)

Op 18 oktober 1603 overlijd hij aan de pest en wordt begraven in de kerk te IJlst.
Helaas is deze zerk niet meer aanwezig.
Zijn vrouw Tryn overleefde hem maar een paar dagen en overleed op 22 oktober 1603, eveneens te IJlst.
Ook zij overleed aan dezelfde dodelijke ziekte, de pest.
1602 en 1603 staan inderdaad bekend als ‘pestjaren’ in Friesland.


Militaire carrière
Hans werd op 15 februari 1594 kapitein, waarbij hij Tjaard Jans Wederspan opvolgde.
In 1597 was hij in de vesting Bourtange gelegerd, samen met de compagnies van de kapiteins Michiel Hage en Coenders.
Hierna was in 1600 aanwezig bij de Slag bij Nieuwpoort, ‘waar hij zich bijzonder onderscheidde’.
Het jaar daarop, dus 1601, was hij bij het Beleg van Rijnberk.
Op 28 oktober 1603 wordt hij wegens overlijden opgevolgd door Atte van Hettinga, ook afkomstig uit de stad IJlst.


Familiewapen

Familiewapen Marschalk van Ostheim. Dit is het juiste wapen van deze familie. 

Beschrijving
Op zilver een zwart tafelonderstel.
Als helmteken het hoofd en romp van een oude jachthond, Bracke genaamd.
De hond is aan rode linten vastgebonden en heeft op zijn hoofd een trechtervormig hoedje, met daarop weer vijf zwarte haneveren.

Familiewapen Oostheim (Stamboek van den Frieschen Adel)

Hier is het wapen duidelijk foutief weergegeven, waarschijnlijk was er bij het uitgeven van het boek geen juiste afbeelding voorhanden en hebben de 19e eeuwse auteurs van het stamboek er maar het beste van gemaakt….

detail van bijdrage van broer Hessel van Ostheim uit 1589 in het Album Amicorum van Hiskia van Harinxma.

Familieleden in het leger

  • Vader Hessel van Oostheim werd waarschijnlijk kapitein, nadat hij vluchtte naar Oostfriesland.
  • Dochter Cnier van Oosthem (ong. 1580-?) huwde kapitein Homme van Hettinga (ong. 1580-1649)
  • Zijn zus Jel van Oosthem huwde kapitein en hofmeester Frederick van Vervou (1557-1621)

Vaandel

vaandelschets van Hans van Oostheim (Koninklijk archief)


vaandel van Hans van Oostheim, circa 1620 (tekening: J. Punt)

Compagnie nr. 13
* Hans van Oostheim (geb.ong. 1550 –
U1603)
* Kapitein van 1594-1603

* Voorganger: Tjaard Jans Wederspan
* Opvolger: Atte van Hettinga

* Hoogste militaire functie: kapitein
* Woonplaats: IJlst

Meer informatie:
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm
https://www.wikiwand.com/de/Marschalk_von_Ostheim
https://de.wikipedia.org/wiki/Bracke_(Wappentier)

http://waltershausen-saal-evangelisch.de/kirchen/st-georgskirche/

Kenmerken

NationaliteitFriesland
NaamHans van Oostheim
WoonplaatsIJlst, Harinxmastins ?
CompagnieC13
RangFriese Nassause Regiment - kapiteins
Officier van:1594
Officier tot1603
Vermeld bij:
Gesneuveld-
(BK nr.)34201
Blogja
Portret/State/Familiewapenja
AfbeeldingenFamiliewapen
Vaandel
State
Voorganger in C13Tjaard Jansen Wederspan
Opvolger in C13Atte Hommes van Hettinga

Andere kapiteins

Admiraliteit van Friesland - Kapitein

Admiraliteit van Friesland - Luitenant-Admiraal

Friese Nassause Regiment - Cornet

Friese Nassause Regiment - kapiteins

Friese Nassause Regiment - Luitenants

Friese Nassause Regiment - Ritmeesters

Groninger Nassause Regiment - Kapiteins

Hoogduitse Nassause Regiment - Kapiteins